ZMIANY DOTYCZĄCE ZASAD UBIEGANIA SIĘ O ŚWIADCZENIA (STYPENDIA) DLA STUDENTÓW ZGODNIE Z NOWĄ USTAWĄ PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM I NAUCE Z DNIA 20 LIPCA 2018 R.
Nowa ustawa wprowadza m.in. następujące bardzo ważne zmiany:
art. 88 ust 4
Rektor albo komisja stypendialna lub odwoławcza komisja stypendialna odmawia przyznania stypendium socjalnego studentowi, którego miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, jeżeli nie dołączy do wniosku o przyznanie stypendium socjalnego zaświadczenia z ośrodka pomocy społecznej o sytuacji dochodowej i majątkowej swojej i rodziny.
Zgodnie z interpretacją MNiSW w przypadku studenta, którego miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty określonej w ustawie o pomocy społecznej (na dzień dzisiejszy jest to kwota 528,00 zł – z zastrzeżeniem, że kwota może ulec zmianie, gdyż jest ona określana w drodze rozporządzenia), który ubiega się o stypendium socjalne – jest wprowadzenie obowiązku przedłożenia zaświadczenia z ośrodka pomocy społecznej o sytuacji dochodowej i majątkowej swojej oraz rodziny. Zaświadczenie to musi być aktualne, aby mogło przyczyniać się do wyjaśnienia sprawy, a co za tym idzie, stanowić dowód w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Jeżeli wnioskodawca nie dołączy takiego zaświadczenia, rektor albo komisja stypendialna lub odwoławcza komisja stypendialna ma obowiązek co do zasady odmówić przyznania stypendium socjalnego takiemu studentowi.
Pragniemy zwrócić szczególną uwagę na treść zaświadczenia – sama informacja iż student nie korzysta/korzysta z pomocy OPS nie jest wystarczająca. Treść zaświadczenia jest ściśle określona przez ustawę, po raz kolejny przypominamy, iż musi to być zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej o sytuacji dochodowej i majątkowej swojej oraz rodziny. Zaświadczenie, które nie będzie zawierało informacji na temat sytuacji dochodowej i majątkowej studenta i jego rodziny, a tylko czy rodzina korzysta lub nie z pomocy społecznej, będzie miało taki sam skutek, jak nieprzedstawienie takiego zaświadczenia
Wzór wniosku, który należy złożyć w Ośrodku Pomocy Społecznej
art. 93 ust. 2 pkt 1
Świadczenia, o których mowa w art. 86 ust. 1 pkt 1–4 i art. 359 ust. 1 przysługują na studiach pierwszego stopnia, studiach drugiego stopnia i jednolitych studiach magisterskich, jednak nie dłużej niż przez okres 6 lat.
MNiSW wskazuje, iż doprecyzowano kwestię okresu, w jakim przysługują studentowi uczelniane świadczenia pomocy materialnej oraz stypendium Ministra za znaczące osiągnięcia. Przede wszystkim, przysługują one na studiach pierwszego stopnia, studiach drugiego stopnia i jednolitych studiach magisterskich, jednak nie dłużej niż przez okres 6 lat. Oznacza to, że łączny okres, w którym dana osoba może ubiegać się o świadczenia w ramach studiów – niezależnie od ich rodzaju i długości trwania, jak też uczelni, na których są odbywane – nie może przekroczyć 6 lat. Termin ten biegnie również wówczas, gdy osoba znajduje się na urlopie od zajęć, ale pozostaje na studiach. Dla biegu tego terminu nie ma znaczenia czy student występuje o te świadczenia i czy je pobiera. 6-letni okres przysługiwania świadczeń rozpoczyna się w momencie podjęcia studiów nabycia praw studenta po raz pierwszy. W przypadku przerwania studiów i ponownego ich podjęcia, liczenie wskazanego okresu jest kontynuowane, a nie rozpoczyna się od nowa. Pozwoli to przeciwdziałać zjawisku wielokrotnego rekrutowania się na pierwszy rok studiów pierwszego stopnia tylko w celu uzyskania świadczeń pomocy materialnej.
Kolejno, uczelniane świadczenia pomocy materialnej oraz stypendium Ministra za znaczące osiągnięcia nie przysługują studentowi posiadającemu tytuł zawodowy magistra, magistra inżyniera albo równorzędny – niezależnie, kiedy został on uzyskany i na jakim kierunku. Prawa do tych świadczeń pozbawiona jest także osoba posiadająca tytuł zawodowy licencjata, inżyniera albo równorzędny, jeżeli ponownie podejmuje studia pierwszego stopnia. Wskazane obostrzenia dotyczą także tytułów zawodowych uzyskanych za granicą.
STYPENDIUM REKTORA
Przesłanki przyznania stypendium rektora zostały jedynie nieco rozszerzone. Może je otrzymać student, który uzyskał wyróżniające wyniki w nauce, osiągnięcia naukowe lub artystyczne, lub osiągnięcia sportowe we współzawodnictwie co najmniej na poziomie krajowym. W poprzednim stanie prawnym jedną z przesłanek była „wysoka średnia ocen”, zastąpiona obecnie „wyróżniającymi wynikami w nauce”.
Wprowadzono zmiany w przyznawaniu stypendium rektora studentom przyjętym na pierwszy rok studiów w roku złożenia egzaminu maturalnego. Przysługuje ono bezwzględnie w przypadku złożenia stosownego wniosku:
- laureatom olimpiady międzynarodowej albo laureatom lub finalistom olimpiady stopnia centralnego, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, a zatem dookreślono, że uprawnienia takiego nie mają laureaci regionalni
- medalistom co najmniej współzawodnictwa sportowego o tytuł Mistrza Polski w danym sporcie,
o którym mowa w przepisach o sporcie.
Zachowano zasadę, że stypendium rektora przyznaje się nie więcej niż 10% studentów na określonym kierunku studiów. Jeżeli liczba studentów jest mniejsza niż 10, stypendium rektora może być przyznane 1 studentowi. Przy ustalaniu tej liczby nie uwzględnia się wskazanych wyżej studentów otrzymujących stypendium rektora na pierwszy rok studiów w roku złożenia egzaminu maturalnego.
STYPENDIUM DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
W katalogu świadczeń pomocy materialnej przysługujących studentom pozostawiono także stypendium dla osób niepełnosprawnych. W aktualnym stanie prawnym może otrzymać je student posiadający jedno z orzeczeń należących do zamkniętego katalogu:
- orzeczenie o niepełnosprawności
- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności
- orzeczenie o zaliczeniu do grupy inwalidów
- orzeczenia lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy, albo o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo o częściowej niezdolności do pracy.
ZAPOMOGA
W nowej ustawie zmieniono dotychczasową regulację dotyczącą zapomogi. Może otrzymać ją student, który znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji życiowej (a nie „sytuacji materialnej”, jak dotychczas) i nie jest już konieczne, aby nastąpiło to z „przyczyn losowych”. Tym samym zapomoga może być przyznana w sytuacji nielosowej. Pojęcie „trudnej sytuacji życiowej” będzie precyzował regulamin świadczeń dla studentów w ramach „szczegółowych kryteriów”. Przez trudną sytuację życiową uzasadniającą przyznanie jednorazowego wsparcia finansowego w formie zapomogi należy rozumieć ogół warunków ( np. materialnych, rodzinnych, społecznych, zdrowotnych), w jakich znalazła się rodzina studenta, powodujących przejściowe problemy w spełnianiu potrzeb materialnych rodziny. Przyznanie zapomogi danemu studentowi nie może nastąpić częściej niż dwa razy do roku.